रोग : परमात्माको सन्देश

– डा.आदर्श प्रधान

एम.डि. ( इलेक्ट्रो–होमियोप्याथी )

हामी रोग लाग्न साथ डराउछौं। छिटो भन्दा छिटो अस्पतालमा गएर रोग परिक्षण गराउदछौं। चिकित्सकको सल्लाह अनुसार औषधि सेवन गर्न थाल्दछौं। रोग निको नभए अर्काे चिकित्सकलाई जचाउछौं। त्यसपछि पनि निको भएन भने हामी अन्य चिकित्सा पद्धतीहरुवाट उपचार गर्न थाल्दछौं। एलोपेथी चिकित्सावाट निको नभए पछि कोही आयृुर्वेदिक, कोहीे होम्योप्याथी, कोही प्राकृतिक उपचार त कोही एक्युपंचर आदि पद्धतिवाट उपचारका लागि जान्छन्। यो प्रत्येक रोगिहरुको आत्मकथा हो।
कुनै रोगिलाई एलोपेथी पद्धतिवाट निको हुन सक्दछ , कुनैलाईृ होम्योप्याथी, कुनैलाई प्राकृतिक उपचार, कुनैलाई रेकी, लामाफेरा आदिवाट निको हुन सक्दछ। संसारमा चिकित्साको हजारौं पद्धतिहरुको विकास भएको कारण पनि यहि नै हो। केही रोगिलाई कुनै पनि पद्धतिवाट निको हुदैन। आजसम्म हामीले रोगवाट हुने वेफाइदाहरु म्ाात्र देख्यौं, अब रोगबाट हुने फाइदाहरुलाई एकचोटी गहिरेर हेरौंं।

हामीमा नचाहिने आदतहरु हुन्छन्। कसैलाई वढि रक्सी सेवन गर्ने कसैलाई वढि धुम्रपान गर्ने ,कसैलाई वढि रिस उठने आदि जस्ता हजारांैं आदतहरु हुन्छन्। यि आदतहरुलाई हतपति छाड्न सकिन्न। जब मानिसहरुलाई रोग लाग्दछ तब उसलाई आफु चाडै मर्ला कि भन्ने डरले ति आदतहरुलाई सजिलै छाड्छन्। यदि मानिसहरुलाई रोग लागेन भने ति नचाहिने आदतहरु छोड्नु पर्छ भने विचार नै आउदैन।
स्वस्थ मानिसलाई कहिल्यै पनि स्वास्थ्यको वोघ हुदैेन। जब मानिस रोगी हुन्छ , तब स्वास्थ्यको महत्व थाहा हुन्छ। म स्वस्थ हुदा यस्तो थिए भन्ने कुराको याद बारम्बार आइरहन्छ र मानिस छिटो भन्दा छिटो स्वस्थ हुन्ा चाहन्छ तर त्यतिवेला चाहेको जस्तो छिटो हुन्ा सक्दैन। जव हाम्रो शरिरमा रोग लाग्दछ यसवाट छुटकारा पाउन औषधि उपचार, योगध्यानलाई त अपनाउन सक्दछौ तर रोगवाट छुटकारा पाउने कामना भन्ने राख्नु हुदैन। किनकी त्यतिवेला तपाइको शरिरमा रोग लागिरहेको कुरा सत्य हो यसलाई स्विकार्नै पदर्छ। रोग लागिसकेपछि निको हुन समय लाग्दछद। यदि हामीले शरिरलाई रोग लागिसकेपछि आफूलाई रोग लागेको छ भन्ने कुराको पुर्ण स्विकार गर्‍यौं भने कतिपय असाध्य रोगहरु पनि त्यसै ठिक हुन्छ। त्यसवेला स्विकार्नुको सट्टा रोगवाट छुटकारा पाउने प्रयत्न गर्‍यौं भने शरिरभित्र द्धन्द उत्पन्न हुन्छ फलस्वरुप रोग झन झन बढन थाल्दछ।

संसारमा कुनै पनि कुराहरु खोला जस्तै गतिशिल भैइरहेको हुन्छ। आज हामीलाई दुख छ त भोली सुख हुन्ा सक्दछ। त्यस्तै हाम्रो शरीरमा रोगहरु प्ानि स्थिर रहदैन। रोग पनि गतिशिल हुन्छ। आज हामी रोगी छौं यसको मतलव हामी सधै रोगी नै रहन्छौं भन्ने छैन। तर यदि हामीले रोगवाट छुटकारा पाउने प्रयास नगर्ने हो भने मात्र रोग शरीरवाट रोग हट्दछ।

शरीरको आफनै चेतना हुन्छ। हामीले खाएको खानालाइृ पचाउने देखि लिएर नचाहिने तत्वलाई शररिवाट निस्कासन गर्ने कामको साथसाथै रोग प्रवेश गर्न नदिने सुरक्षाको काम शरीर आफैले गर्ने गर्दछ। शरीरमा रोग प्रबेश गरिसकेपछि शरीर आफैले उक्त रोगलाई ठिक पार्न लागिरहेको हुन्छ। तर हामी शरीरको चेतनालाई नवुझेर आफैले निको पार्न हतारिन्छौं। त्यसैले त हाम्रो रोग छिटो निको हुन्ा सक्दैन। हामी आफुलाई खुसी लागेको वेला रोग पनि विर्सन्छौं जब दुखी हुन्छौं तब फेरी शरीरको वास्ता राख्दछौं। तर शरीरको अहरु खुसी भएको बेला काम गर्ने अनि दुखी भएको बेला काम नगर्ने भन्ने हुदैन। जव शरीरमा रोग प्रवेश गर्दछ तव तुरुन्तै शरीरको रक्षा प्रणाली अर्न्तगतको तत्वहरुले तुरुन्त कामहरु गर्न थाल्दछ। यस्तो वेलामा हामीले तुरुन्तै रोग निको पार्नलाई हस्तक्षेप गर्नु हु147दैन। जस्तै ज्वरो आएको बेलामा तुरुन्त हामी औषधिको सेवन गर्दछौं। त्यतिबेलामा हाम्रो शरीरको रक्षात्मक प्रणाली शसक्त भएर काम गर्दछ र वाहिरवाट आएका रोगका किटाणुहरुलाई भित्र प्रवेश गर्न दिदैन। त्यसैले हामीलाई ज्वरो आउदछ। त्यतिवेला हामीले खाएको औषधिले हाम्रो शरीरको रक्षात्मक प्रणालीका कामदारहरुलाई मारिदिन्छ र वाहिरवाट आएको किटाणुहरु शरीरमा बिना द्धन्द सजिलै प्रवेश गर्दछ र ज्वरो घटदछ। त्यतिवेला हामीले ज्वरो निको भयो भन ठान्दछौं। तर त्यस्ले त झन हाम्रो रक्षा प्रणालीलाई नै विगारीदिन्छ। शरीरले आफै काम गर्न सक्ने अवस्थासम्म अँैषधिको सेवन गर्न हुदैन। अतः शरीरको आफनै चेतना हुन्छ। उक्त चेतनाले सदैव शरीरकै हितको लागि दिनरात काम गर्दछ। यसमा हामीले शंका मान्नुपर्ने कुनै कुरा छैन।
हामिले ससाना रोगलाई स्विकार्न सक्दैनौं भने मृत्युलाई त झन स्विकार्ने कुरै भएन। यदि हामीले अहिले रोगवाट स्विकार्ने बानी बसाल्यौं भने मृत्युलाई पनि स्विकार्न सक्ने हुन्छौं। त्यसैले रोगलाई र्निवाणको द्धारपनि भन्न सकिन्छ। रोगले जिवनमा हामीलाई धेरै कुरा सिकाउदछ। आध्यात्मिक उच्चतामा जानको लागि साधारण साहसले सम्भव छैन। त्यसको लागि दृढ संकल्प चाहिन्छ। पूर्ण स्विकार चाहिन्छ। त्यसैले शरीरमा रोग लाग्न पनि नराम्रो होइन। यसलाई पनि स्विकार्नु पर्छ। जति जति स्विकार्ने बानी बस्छ हाम्रो चेतनाको पनि रुपान्तरण हुन थाल्दछ। त्यसैले रोग लागेर ठिक नभइरहेको व्यक्तिहरुले कुनै चिन्ता नमानिकन एकचोटी रोगलाई पुर्ण स्विकारेर त हेरौं। रोगको त कुरै छाडौं। जिवनको रहस्यको पनि वोध हुन सक्दछ।

अध्यात्मदर्शनमा भनिन्छ “कुनै पनि कुराको अकारण हुदैन। प्रकृतिमा घटने सम्पुर्ण कुराले एउटा ठुलो रहस्य वोकेर आएको हुन्छ र जे हुन्छ त्यो राम्रो कै लागि हुन्छ”। त्यस्तै रोग पनि त्यतिकै लाग्दैन। रोग लाग्दा हाम्रो शरीरमा पिडा हुन सक्दछ। तर यदि पिडालाई बुझेर आनन्दमा डुब्न सक्यौं भने उक्त पिडाले महान सन्देस वोकेर आएको हुन्छ। त्यसैले रोगीवाट नै डाक्टर धेरै बनेका छन्। नराम्रो आदत हुन्ो व्यक्तिहरु न्ौ पछि महान गुरुहरु बनेका छन्। यदि हामीमा कसैलाई असाध्य रोग लागेर निको भएको छैन भने यो प्रकृतिको सन्देस एवं कर्मफल हो ,जसलाई निरास नभई अनुभब गर्दै अनमोल जीवन स्विकार्न संकल्प गर्नुको अर्को बिकल्प छैन । अस्तु।